Małe Svatoňovice

Ta leżąca u podnóża Gór Jastrzębich miejscowość, zwana potocznie Studánka, jest miejscem urodzenia pisarza i dziennikarza Karela Čapka, ale także ważnym ośrodkiem górniczym.

W domu rodzinnym Karela Čapka mieści się Muzeum Braci Čapków, które zostało założone w 1946 r. W tym roku w Malych Svatoňovicach zorganizowano wystawę poświęconą życiu i twórczości braci Čapków, która stała się zalążkiem muzeum. Ekspozycja poświęcona Karelowi Čapkowi znajduje się na pierwszym piętrze budynku. Możemy tam obejrzeć jego publikacje, korespondencję, fotografie rodzinne, informacje o rodzinnej miejscowości oraz dokumenty z epoki. Ciekawostką są także odręczne zapiski – rękopisy pisarza i jego przyjaciół. Zwiedzający mogą zapoznać się także z twórczością Karela Čapka jako dziennikarza – zaprezentowane są fragmenty jego felietonów i oryginały autorskich ilustracji do dzienników z podróży. Znajdująca się na drugim piętrze muzeum ekspozycja (20 oryginalnych obrazów olejnych, grafiki z lat 20-tych XX w.) prezentuje nam unikalny przekrój twórczości malarza Józefa Čapka. Wystawa obejmuje także rysunki, grafiki, informacje o życiu oraz przegląd dorobku literackiego artysty.

Na rozwój miejscowości wpłynęło wydobycie i przetwarzanie węgla kamiennego („czarnego złota”). Węgiel kamienny odkryto tu już pod koniec XVI wieku. Rozwój górnictwa węglowego i związanych z nim gałęzi gospodarki sięga początku XIX wieku. Na potrzeby kopalni w latach 60-tych XIX wieku wybudowano tu między innymi linię kolejową (dziś trasa nr 032 pomiędzy miastami Jaroměř i Trutnov).

Eksploatacja węgla kamiennego i przetwórstwo tego surowca wywarły wpływ także na rozwój gospodarczy całej okolicy. Według zapisu w tzw. Kronice Trutnowskiej, autorstwa Simona Hütella, węgiel odkryto w Markoušovicach w dniu 22 czerwca 1590 r. Wraz z rozwojem górnictwa stopniowo rozwinęły się inne gałęzie produkcyjne związane z górnictwem. 

Współrzędne GPS miasta Malé Svatoňovice: 50,5339° N, 16,0498° E

Hronow

Miasto leży w pięknym krajobrazie nad rzeką Metują w pobliżu granicy polsko-czeskiej, na wysokości 364 m n.p.m. Pierwsza historyczna wzmianka pochodzi z 1359 r., a do 1848 r. Hronov był częścią majątku Náchod.

Hronov kojarzony jest przede wszystkim z nazwiskiem pisarza Aloisa Jiráska, który urodził się tu w 1851 r. O tej wybitnej osobistości przypomina ekspozycja urządzona w dominującym nad rynkiem Teatrze im. Jiráska oraz Dom Rodzinny Aloisa Jiráska z końca XVIII w. – zabytek architektury ludowej. W przyległym parku znajdują się dwa ujęcia wody mineralnej: Hronovka i Regnerka; są to wody alkaliczno żelaziste. Obok domu stoi przedstawiający pisarza posąg z brązu autorstwa Josefa Malejovskiego.

Wielkim corocznym wydarzeniem jest odbywający się na przełomie lipca i sierpnia Międzynarodowy Festiwal Teatralny Hronov Jiráska – jest to cieszący się dużym powodzeniem wśród widzów przegląd teatrów amatorskich.

Warto zobaczyć także: na rynku barokową Kolumnę Maryjną z 1725 r., za kładką przez rzekę Metuję zabytkowy tzw. wolny dworek, który został wzniesiony w miejscu dawnego średniowiecznego fortu na wodzie i jest cennym przykładem architektury ludowej, na wzgórzu niedaleko rynku późnorenesansową dzwonnicę z 1610 r. i kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych. Obok kościoła, w centralnej części Nowego Cmentarza znajduje się grób pisarza Aloisa Jiráska; urnę z jego prochami złożono tu 19 marca 1930 r.

Droga prowadząca z rynku w kierunku wsi Žďárky zaprowadzi nas do letniego domu, w którym od 1916 roku Alois Jirásek regularnie spędzał wakacje ze swoją rodziną. Świętował tu także swoje 70-te urodziny, a z tej okazji odwiedził go prezydent T. G. Masaryk.

Hronov jest jednym z punktów wypadowych do niedalekich Skał Adrszpaskich, ważnego ośrodka turystycznego.

Współrzędne GPS miastaHronov: 50,4801° N, 16,1817° E

Nachod

Miasto założone w XIII w. u podnóża zamku może poszczycić się bogatą historią. To największe miasto obszaru turystycznego Pogranicze Kłodzkie znajduje się w bliskości granicy polsko-czeskiej, w regionie Czech północno- wschodnich.

Centrum miasta bogate w zabytkowe budynki oraz nowoczesne obiekty zaprojektowane przez wybitnych czeskich architektów jest objęte szczególną ochroną. Nad miastem majestatycznie góruje zamek Náchod, w którym można wybrać różne trasy zwiedzania.

Miasto cieszyło się przez wiele lat zasłużoną sławą uzdrowiska, do której udało się z sukcesem nawiązać poprzez wybudowanie Małego Uzdrowiska z kolumnadą w dzielnicy Běloves.

Náchod tętni bogatym życiem kulturalnym i sportowym i jest znany jako miejsce urodzenia wielu wybitnych osobistości.

Najbardziej znaną postacią jest niezaprzeczalnie Josef Škvorecký – słynny pisarz, wydawca, autor powieści, opowiadań, kryminałów, scenariuszy i tłumacz literatury anglo-amerykańskiej. Ojciec pisarza był urzędnikiem bankowym, naczelnikiem lokalnego koła Czeskiego Towarzystwa Sportowego „Sokół” i zarządcą kina. Spacer po Náchodzie śladami Josefa Škvoreckiego to żaden problem, ponieważ miejsca opisane w „Tchórzach” – pierwszej opublikowanej powieści autora będącej jednocześnie jego najbardziej wybitnym dziełem – są rozpoznawalne bez większych trudności.

W pobliżu granicy polsko-czeskiej, w dzielnicy Běloves, powstało w 1919 r. uzdrowisko o tej samej nazwie. Źródła historyczne podają, że miejsce było znane już w 1392 r., z powodu wody o łagodnym smaku.

W uzdrowisku leczono choroby układu krążenia, przyjeżdżano tu na rekonwalescencje po zapaleniach żył kończyn dolnych, a także leczono bóle układu ruchu. Podstawowym elementem leczenia były kąpiele w wodzie nasyconej naturalnym dwutlenkiem węgla.

Najbardziej znanym źródłem wody mineralnej w Uzdrowisku Běloves jest Ida – woda mineralna, która pierwotnie była dostarczana tylko do schronisk w Górach Orlickich i Karkonoszach, ale później dostarczano ją także do bardziej odległych miejscowości, nawet do słynnego konkurencyjnego uzdrowiska jakim są Karlowe Wary.

Miasto Náchod to szybko rozwijające się miasto Pogranicza Kłodzkiego i centrum regionu turystycznego.

Współrzędne GPS miasta Náchod: 50,4146° N, 16,1656° E

Kudowa-Zdrój

Miejscowość położona w malowniczej dolinie pomiędzy wzniesieniami Gór Orlickich a skalnymi platformami Gór Stołowych.

Jedno z najstarszych miast uzdrowiskowych w Europie. Słynące ze swoich właściwości leczniczych źródła wód mineralnych znajdziemy w samym sercu uzdrowiska – w Parku Zdrojowym.

Do tego „złota” przybywały znaczące osobistości, takie jak Winston Churchill, król pruski Wilhelm III, Bruno Schulz, Jan Paweł II. Położone przy granicy polsko-czeskiej miasto i jego okolice otacza gęsta sieć szlaków rowerowych, idealnie połączonych ze szlakami po stronie czeskiej. Kudowa-Zdrój to świetny punkt wypadowy dla narciarzy, którzy mogą skorzystać z oferty licznych ośrodków zimowych po stronie polskiej i czeskiej – np. Zieleniec lub Deštné v Orlických horách, a także z gęstej sieci tras na narty biegowe.

Warto zwiedzić:

Zabytkowy Park Zdrojowy założony w XVIII wieku na wzór ogrodów angielskich z secesyjną Halą Spacerową, Pijalnią wód mineralnych i najstarszym budynkiem sanatoryjnym Zameczek.

Muzeum zabawek

Skansen w Pstrążnej – muzeum z zabytkowymi chatami i stodołami, w którym regularnie odbywają się imprezy kulturalne.

GPS współrzędne miasta Kudowa-Zdrój: 50.4427° N, 16.2427° E

Duszniki-Zdrój

Miasto leżące niedaleko granicy polsko-czeskiej jest ciekawym miejscem o bogatej historii, sięgającej dalej niż do XIV w., kiedy to Duszniki uzyskały prawa miejskie. Na początku dzieje tej miejscowości związane są z wydobyciem rudy żelaza, a później powstawały cechy rzemieślnicze – szczególny rozwój odnotowało włókiennictwo i papiernictwo. Ostatecznie miasto zyskało sławę dzięki odkryciu źródeł leczniczych wody mineralnej w XV w., które zostały dokładnie zbadane w XVIII w. Od początku XIX w. Duszniki-Zdrój należą do najbardziej znanych uzdrowisk w Europie.

W 1748 r. przeprowadzono pierwsze badania wody ze źródeł mineralnych, a w 1751 r. rozpoczęto leczenie uzdrowiskowe. W 1769 r. miasto otrzymało status uzdrowiska. W 1822 r. wybudowano pijalnię. W 1826 r. w uzdrowisku przebywał na kuracji szesnastoletni Fryderyk Chopin. Sześćdziesiąt lat później wzniesiono pomnik upamiętniający pobyt wielkiego kompozytora w Dusznikach.

W uzdrowisku leczy się różne dolegliwości, w tym choroby kardiologiczne i gastroenterologiczne. Znajduje się tu także kilka zakładów balneoterapii oraz centrum leczenia osteoporozy.

Współrzędne GPS Dusznik-Zdrój: 50.4043° N, 16.3904° E